در جهان امروز یكی از اهداف مهم هر كشوری توسعه اقتصادی میباشد و چنانچه هر دولتی بخواهد زمام امور كشورش را بر عهده بگیرد، باید برنامهریزی جامعی برای توسعه اقتصادی كشور ارائه دهد. قطعاً اگر نتواند برنامه قابل قبولی ارائه دهد، نمیتواند نظر آحاد مردم آن كشور را به خود جلب نماید و در صورت انتخاب شدن نیز باید برنامه اعلام شده را به نحو احسن عملی نماید تا برای دور بعدی انتخابات امیدی به انتخاب شدن مجدد داشته باشد.
حال برای بررسی چگونگی ایفای نقش صنعت فاوا در این زمینه، عرضه باید به چهار مرحله علم مدیریت مراجعه كرد كه عبارت است از: برنامهریزی، سازماندهی، اجرا و نظارت اصولاً برنامهریزی دقیق با محاسبات و آمار و ارقام سروكار دارد. در حال حاضر فاوا توانسته عملاً هم در سرعت و هم در دقت محاسبات، حرف آخر را بزند و چنانچه شخص طراح نخواهد از فاوا استفاده نماید، عملاً زمان صرف شده برای برنامهریزی او طولانی بوده و دقت آن نیز جای سؤال دارد. همچنین برای برنامهریزی باید امكاناتی نظیر شبیهسازی را مد نظر داشت تا بتوان نقاط ضعف برنامهریزی را قبل از اجرا مرور كرد تا هزینههای دوباره كاری حذف گردد. البته اگر مسئله جان انسانها نیز در میان باشد، ضرورت استفاده از ابزار فاوا قطعیتر میگردد.
برای مثال طراحی یك ایستگاه مترو در قسمتی از شهر را در نظر بگیرید. چنانچه ساختمان مترو با میزان ورود و خروج انسانها متناسب نباشد، باعث فشردگی جمعیت خواهد شد و در مواقع بحرانی مانند آتشسوزی میتواند میزان تلفات انسانی را كه در اثر ازدحام به وجود میآید، افزایش دهد. در مورد سازماندهی نیز فاوا میتواند منابع مختلف اعم از انسانی، ریالی و ... را برای طرحها محاسبه نماید و به نحو مؤثری از منابع استفاده نماید. به هر حال كشورهایی كه دارای نیروی انسانی تحصیل كرده بیكار هستند، نمونه بارز نداشتن برنامهریزی برای بخش سازماندهی هستند كه با كمك فاوا در آمار میتواند علاوه بر سازماندهی منابع، حتی میزان منابع مورد نیاز در سالهای آتی را مدیریت كنند تا دچار كمی و یا زیادی منابع نشوند.
در بخش اجرا نیز صنعت فاوا میتواند در زمینههای بهداشت، آموزش، ارتباطات، تجارت، انرژی، حمل و نقل، تولید، گردشگری و ... و هماهنگی بین همه بخشها فرصتهای زیادی را برای كشورها ایجاد نماید كه در صورت استفاده از آن میتوان علاوه بر كاهش هزینهها نسبت به انجام كار در مدت زمان كوتاهتری امیدوار بود. در آخرین بخش نیز نظارت بر اجرای صحیح برنامهها و كار اجرایی كاركنان از اهمیت زیادی برخوردار است و چنانچه مدیران ارشد كشور نتوانند نظارت صحیح و كافی بر امور داشته باشند، قطعاً بهترین طرحها نیز ناقص اجرا خواهد شد. بنابراین حضور صنعت فاوا در این بخش میتواند گرهگشا باشد. امروزه دوربینهای كنترل ترافیك شهری، نظرخواهی الكترونیكی و ... توانسته جزو ضروریترین ابزارهای نظارت توسط دولتها باشد.
از سوی دیگر قرن بیست و یكم در حالی شروع شده است كه جوامع بشری با مشكلات بزرگی دست و پنجه نرم میكنند، موضوعاتی نظیر گرم شدن زمین، پدیده سوراخ شدن لایه اوزون، آلودگی هوا، ترافیك سنگین حمل و نقل، مصرف بیش از حد منابع طبیعی، نابودی جنگلها، آلودگی محیط زیست، آلودگی آبها و ... . میتوان در یك كلام گفت انسان در حال از بین بردن طبیعت میباشد كه با از بین رفتن طبیعت نیز ادامه حیات برای بشر غیر ممكن است. بنابراین باید به فكر باشیم كه یا مشكلات بالا را حل كرده و یا اثر آنها را به حداقل رساند و این امر جز با برنامهریزی بلندمدت برای استفاده از منابع محقق نمیگردد.
چنانچه كشوری نتواند با برنامهریزی دقیق به اهداف خود برسد، در واقع بازی را باخته است و نهایتاً باید كشورش به عنوان نیروی كار برای كشورهای پیشرفته، خدماترسانی كند كه قطعاً هیچ توسعه اقتصادی در آن كشور به وجود نخواهد آمد و در واقع فقط استراحتگاه نیروی كار میباشد كه متأسفانه با زندگی رقت باری توأم خواهد بود. ولی فاوا میتواند یك بار دیگر این فرصت را برای این گونه كشورها مهیا كند تا به كمك آن بتوانند فاصله خود را با جوامع پیشرفته كوتاهتر نمایند.
برای مثال هند و ایرلند (درحوزه نرمافزار)، تایوان و سنگاپور (درحوزه سختافزار) از جمله كشورهایی هستند كه ظرف چند دهه گذشته با استفاده از صنعت فاوا توانستهاند جایگاه قابل قبولی برای خود دست و پا نمایند و در ثانی باعث سرعت گرفتن پیشرفت در توسعه اقتصادی كشورشان گردند. امروزه در جوامع بشری، فاوا همانند زیرساختهای عمومی در چند دهه قبل، مانند صنعت برق، آب، گاز، راه و تلفن جزو ضروریات زندگی میباشد. در حال حاضر یكی از مسئولیتهای مهم دولتها علاوه بر تأمین و نگهداری زیرساختهای عمومی، تأمین فاوا میباشد؛ چرا كه در نبود آن عملاً حجم كاری بالایی بر سایر زیرساختها وارد میگردد.
در صورت چنین وضعیتی احتمال متوقف شدن سیستم شهری نیز وجود دارد. برای مثال فرض كنید در یك شهر توسعه یافته، حجم عملیات بانكی كه از طریق فاوا انجام میپذیرد 70 درصد كل عملیات بانكی باشد و بروز حادثهای مانند حمله یك ویروس رایانهای باعث شود تا كل عملیات بانكی كه از طریق فاوا انجام میپذیرفت، متوقف گردد؛ آنگاه قطعاً با توجه به عدم ظرفیت سایر بخشها، میتوان تصور كرد كه چه اتفاقی خواهد افتاد. بنابراین هر چند فاوا توانسته سرعت پیشرفت و ضریب بهرهوری در جوامع را بالا ببرد ولی باید در نظر داشت كه ریسك عملیات نیز افزایش خواهد یافت و بهر حال ظرفیتسازی برای موارد غیر مترقبه، یكی از دغدغههای مدیران این صنعت خواهد بود.
*ریاست هیئت مدیره و مدیر نرمافزار شركت مهندسی مهران رایانه
حال برای بررسی چگونگی ایفای نقش صنعت فاوا در این زمینه، عرضه باید به چهار مرحله علم مدیریت مراجعه كرد كه عبارت است از: برنامهریزی، سازماندهی، اجرا و نظارت اصولاً برنامهریزی دقیق با محاسبات و آمار و ارقام سروكار دارد. در حال حاضر فاوا توانسته عملاً هم در سرعت و هم در دقت محاسبات، حرف آخر را بزند و چنانچه شخص طراح نخواهد از فاوا استفاده نماید، عملاً زمان صرف شده برای برنامهریزی او طولانی بوده و دقت آن نیز جای سؤال دارد. همچنین برای برنامهریزی باید امكاناتی نظیر شبیهسازی را مد نظر داشت تا بتوان نقاط ضعف برنامهریزی را قبل از اجرا مرور كرد تا هزینههای دوباره كاری حذف گردد. البته اگر مسئله جان انسانها نیز در میان باشد، ضرورت استفاده از ابزار فاوا قطعیتر میگردد.
برای مثال طراحی یك ایستگاه مترو در قسمتی از شهر را در نظر بگیرید. چنانچه ساختمان مترو با میزان ورود و خروج انسانها متناسب نباشد، باعث فشردگی جمعیت خواهد شد و در مواقع بحرانی مانند آتشسوزی میتواند میزان تلفات انسانی را كه در اثر ازدحام به وجود میآید، افزایش دهد. در مورد سازماندهی نیز فاوا میتواند منابع مختلف اعم از انسانی، ریالی و ... را برای طرحها محاسبه نماید و به نحو مؤثری از منابع استفاده نماید. به هر حال كشورهایی كه دارای نیروی انسانی تحصیل كرده بیكار هستند، نمونه بارز نداشتن برنامهریزی برای بخش سازماندهی هستند كه با كمك فاوا در آمار میتواند علاوه بر سازماندهی منابع، حتی میزان منابع مورد نیاز در سالهای آتی را مدیریت كنند تا دچار كمی و یا زیادی منابع نشوند.
در بخش اجرا نیز صنعت فاوا میتواند در زمینههای بهداشت، آموزش، ارتباطات، تجارت، انرژی، حمل و نقل، تولید، گردشگری و ... و هماهنگی بین همه بخشها فرصتهای زیادی را برای كشورها ایجاد نماید كه در صورت استفاده از آن میتوان علاوه بر كاهش هزینهها نسبت به انجام كار در مدت زمان كوتاهتری امیدوار بود. در آخرین بخش نیز نظارت بر اجرای صحیح برنامهها و كار اجرایی كاركنان از اهمیت زیادی برخوردار است و چنانچه مدیران ارشد كشور نتوانند نظارت صحیح و كافی بر امور داشته باشند، قطعاً بهترین طرحها نیز ناقص اجرا خواهد شد. بنابراین حضور صنعت فاوا در این بخش میتواند گرهگشا باشد. امروزه دوربینهای كنترل ترافیك شهری، نظرخواهی الكترونیكی و ... توانسته جزو ضروریترین ابزارهای نظارت توسط دولتها باشد.
از سوی دیگر قرن بیست و یكم در حالی شروع شده است كه جوامع بشری با مشكلات بزرگی دست و پنجه نرم میكنند، موضوعاتی نظیر گرم شدن زمین، پدیده سوراخ شدن لایه اوزون، آلودگی هوا، ترافیك سنگین حمل و نقل، مصرف بیش از حد منابع طبیعی، نابودی جنگلها، آلودگی محیط زیست، آلودگی آبها و ... . میتوان در یك كلام گفت انسان در حال از بین بردن طبیعت میباشد كه با از بین رفتن طبیعت نیز ادامه حیات برای بشر غیر ممكن است. بنابراین باید به فكر باشیم كه یا مشكلات بالا را حل كرده و یا اثر آنها را به حداقل رساند و این امر جز با برنامهریزی بلندمدت برای استفاده از منابع محقق نمیگردد.
چنانچه كشوری نتواند با برنامهریزی دقیق به اهداف خود برسد، در واقع بازی را باخته است و نهایتاً باید كشورش به عنوان نیروی كار برای كشورهای پیشرفته، خدماترسانی كند كه قطعاً هیچ توسعه اقتصادی در آن كشور به وجود نخواهد آمد و در واقع فقط استراحتگاه نیروی كار میباشد كه متأسفانه با زندگی رقت باری توأم خواهد بود. ولی فاوا میتواند یك بار دیگر این فرصت را برای این گونه كشورها مهیا كند تا به كمك آن بتوانند فاصله خود را با جوامع پیشرفته كوتاهتر نمایند.
برای مثال هند و ایرلند (درحوزه نرمافزار)، تایوان و سنگاپور (درحوزه سختافزار) از جمله كشورهایی هستند كه ظرف چند دهه گذشته با استفاده از صنعت فاوا توانستهاند جایگاه قابل قبولی برای خود دست و پا نمایند و در ثانی باعث سرعت گرفتن پیشرفت در توسعه اقتصادی كشورشان گردند. امروزه در جوامع بشری، فاوا همانند زیرساختهای عمومی در چند دهه قبل، مانند صنعت برق، آب، گاز، راه و تلفن جزو ضروریات زندگی میباشد. در حال حاضر یكی از مسئولیتهای مهم دولتها علاوه بر تأمین و نگهداری زیرساختهای عمومی، تأمین فاوا میباشد؛ چرا كه در نبود آن عملاً حجم كاری بالایی بر سایر زیرساختها وارد میگردد.
در صورت چنین وضعیتی احتمال متوقف شدن سیستم شهری نیز وجود دارد. برای مثال فرض كنید در یك شهر توسعه یافته، حجم عملیات بانكی كه از طریق فاوا انجام میپذیرد 70 درصد كل عملیات بانكی باشد و بروز حادثهای مانند حمله یك ویروس رایانهای باعث شود تا كل عملیات بانكی كه از طریق فاوا انجام میپذیرفت، متوقف گردد؛ آنگاه قطعاً با توجه به عدم ظرفیت سایر بخشها، میتوان تصور كرد كه چه اتفاقی خواهد افتاد. بنابراین هر چند فاوا توانسته سرعت پیشرفت و ضریب بهرهوری در جوامع را بالا ببرد ولی باید در نظر داشت كه ریسك عملیات نیز افزایش خواهد یافت و بهر حال ظرفیتسازی برای موارد غیر مترقبه، یكی از دغدغههای مدیران این صنعت خواهد بود.
*ریاست هیئت مدیره و مدیر نرمافزار شركت مهندسی مهران رایانه
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر